ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

 

 

 

ΓΟΝΙΜΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΙΙ.

 

Η Διακήρυξη της Κομμούνας της Άνδρου (1824)

«Το έθνος μας πήρε τα όπλα κατά των τυράννων του. Τετρακόσιους χρόνους είμεθα σκλάβοι των Οθωμανών και τώρα εγίναμεν ελεύθεροι, δώσαντες το αίμα μας δια την ελευθερίαν της πατρίδος. Εις όλα τα μέρη οι Γραικοί πολεμούν διά την ελευθερίαν των και μόνον εις τα νησιά οι κοτζαμπάσηδες δεν είδαν με καλό μάτι την ανάστασιν του γένους. Αυτοί είχαν πάντα το ένα τους και τα ιντερέσια με τους Οθωμανούς. Μαζί με τους μπέηδες και τους πασάδες μάς καταπίεζαν, μας έπαιρναν το βιός μας, μας καταφρονούσαν, μας έγδυναν, μας ρουφούσαν το αίμα μας, τσερεμέτιζαν και πλούτιζαν από τον ιδρώτα μας. Αυτοί οι σκλιάδες θέλουν να μας σκλαβώσουν και πάλιν, καταλύοντες την ελληνικήν Διοίκησιν και καλούντες τον Καπουδάν Πασάν να καταλάβει την νήσον μας. Το τι μας περιμένει αν έλθουν οι Τούρκοι το καταλαβαίνετε. Όχι μόνον θα χάσωμεν την ελευθερίαν μας και θα ατιμασθώμεν εις τα όμματα όλων των Ελλήνων και Ευρωπαίων, αλλά θα γίνομεν τρεις φορές σκλάβοι από την πριν κατάστασίν μας. Αυτό όμως δεν πρέπει να γίνει. Έχομεν την δύναμιν να εμποδίσωμεν το κακόν, αλλά πρώτα πρέπει να βάλωμεν νέαν τάξιν και να ιδρύσωμεν νέον σύστημα εις τον τόπον μας. 

   Η νήσος Άνδρος είναι και αυτή δημιούργημα της φύσεως καθώς και όλος ο κόσμος. Αλλά όταν εδημιουργήθη ο κόσμος, δεν υπήρχαν πλούσιοι και φτωχοί, μεγαλοκτήμονες και κολλήγοι. Η ανισότης, η ανέχεια, η δυστυχία είναι δημιουργήματα όχι του υπέρτατου όντος, αλλά των κρατούντων. Εις την αρχαίαν Ελλάδα και εις τον άλλον κόσμον και προ ολίγων χρόνων εις την Γαλλίαν, εχύθη πολύ αίμα διά να καταργηθούν τα προνόμια των αρχόντων και η ιεραρχική διατήρησις της κοινωνίας. Διατί και ημείς κατά την παρούσαν στιγμήν να μην αποτινάξωμεν όχι μόνον τον ζυγόν των Τούρκων, αλλά και των αρχόντων; Ομιλούν διαρκώς οι τουρκοκοτζαμπάσηδες ότι έχουν δικαιώματα επί της ιδιοκτησίας των και των εαυτών μας, τα οποία τάχα βγαίνουν από έγγραφα απαρασάλευτα. Αυτό δεν είναι σωστόν.

Οι προπάτορες των αρχόντων μας ήλθον εις το νησί μας από άλλα μέρη ως κατακτηταί και με την βίαν εξουσίασαν το καλύτερον μέρος της γης, χωρίς να έχουν προς τούτο κανένα δικαίωμα, περισσότερον από άλλους, εκτός από το δικαίωμα του ισχυροτέρου. Και άλλους μεν από τους εντοπίους ιδιοκτήτας και καλλιεργητάς εξόντωσαν και άλλους έκαμαν σκλάβους των. Οι σημερινοί λοιπόν άρχοντες, απόγονοι των κατακτητών και σφετεριστών της γης των πατέρων μας, κανένα δικαίωμα δεν έχουν να κρατούν αυτήν δια την ιδικήν των ωφέλειαν και κατατυράννευσιν και λήστευσιν ημών. Ο καιρός της ελευθερίας μας ήλθεν, ας αποτινάξωμεν λοιπόν τον ζυγόν και ας καταργήσωμεν τα προνόμια των αρχόντων μας. Όλοι οι Γραικοί θα επικροτήσουν την πράξιν μας και θα μας συντρέξουν εις την απόφασίν μας αυτήν. 

Ήλθεν η ώρα να καταργήσωμεν την αθλιότητα, να απαλλάξωμεν την κατάντια μας και να δώσωμεν το παράδειγμα και εις τους λοιπούς νησιώτας και στους άλλους Γραικούς όπου στενάζουν από την αγροτικήν σκλαβιάν. Η γη ανήκει εις ημάς τους δουλευτές της και όχι εις τους ολίγους τουρκάρχοντας που την νέμονται με το δίκαιον του ισχυροτέρου το οποίον απέκτησαν από τους Φράγκους και τους Οθωμανούς κατακτητάς. Ο εθνικός αγών μας διά να πάρει ουσιαστικήν σημασίαν πρέπει να ολοκληρωθεί με την κατάργησιν κάθε προνομίου και κάθε δικαιώματος τα οποία υποβιβάζουν την πλειονότητα των γεωργών εις την κατάστασιν του δούλου.

Η ένωσις φέρει την δύναμιν και θα μας δώση την εξουσίαν να εκτελέσωμεν την απόφασίν μας. Η κοινοκτημοσύνη δεν είναι ζορμπαλίκι, αλλά έργον δικαιοσύνης. Πρέπει να παύσωμεν να είμεθα κολλιγάδες, όπως επαύσαμεν να είμεθα ραγιάδες. Και αυτό είναι στο χέρι μας, αρκεί να μην δειλιάσωμεν. Θα δουλεύωμεν εις το εξής τα φέουδα όλοι μαζί και θα απολαβαίνει τον καρπόν των η κομμούνα μας και θα γίνεται δίκαιη μοιρασιά της σοδειάς εις όλους τους δουλευτάδες, ανάλογα με τον κόπον και την δούλευσίν τους. Δι’ όλα αυτά θα γίνει σ ύ ν α ξ ι ς εις την Μεσαριάν, διά να λάβωμεν από κοινού αποφάσεις. Το φέρσιμό μας αυτό θα μας κάνει πρωτολάτας εις τον δίκαιον αγώνα όλων των κολλήγων και θα γίνει άκουσμα εις όλα τα μέρη της πατρίδος και εις όλον τον κόσμον και παντού θα μας επαινέσουν και θα μας δώσουν δίκαιον»

ΓΟΝΙΜΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ  Ι.

 

Η  Διακήρυξη της Παρισινής Κομμούνας (1871)

 

 

Στην οδυνηρή σύγκρουση που επιβάλλει για άλλη μια φορά στο Παρίσι τη φρίκη της πολιορκίας και των βομβαρδισμών, που κάνει το γαλλικό αίμα να ρέει, που οδηγεί στο να συντρίβονται κάτω από τις οβίδες και τα πολυβόλα τα αδέλφια, οι γυναίκες και τα παιδιά μας, είναι απαραίτητο να μην διχαστεί η κοινή γνώμη, να μην διασαλευθεί η εθνική συνείδηση.

Είναι απαραίτητο το Παρίσι και ολόκληρη η χώρα να μάθουν ποια είναι η φύση, ο λόγος, ο στόχος της Επανάστασης που συντελείται. Τέλος, η ευθύνη για τις απώλειες, την ταλαιπωρία και τη δυστυχία της οποίας είμαστε θύματα πρέπει να αποδοθεί σε εκείνους που, αφού πρόδωσαν τη Γαλλία και παρέδωσαν το Παρίσι στους ξένους, επιδιώκουν με τυφλό και επίμονο πείσμα την καταστροφή της πρωτεύουσας για να καλύψουν με την καταστροφή της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας τη διπλή μαρτυρία της προδοσίας και του εγκλήματός τους.

Η Κομμούνα έχει το καθήκον να επιβεβαιώσει και να καθορίσει τις προσδοκίες και τις επιθυμίες του λαού του Παρισιού, να αποσαφηνίσει τον χαρακτήρα του κινήματος της 18ης Μαρτίου, που παραμένει άδηλο και συκοφαντημένο από τους πολιτικούς που εδρεύουν στις Βερσαλλίες.

Για μια ακόμη φορά, το Παρίσι εργάζεται και υποφέρει για ολόκληρη τη Γαλλία, προετοιμάζοντας με τους αγώνες και τις θυσίες του την πνευματική, ηθική, διοικητική και οικονομική αναγέννηση, δόξα και ευημερία.

Ποια τα αιτήματά του;

·Η αναγνώριση και η εδραίωση της Δημοκρατίας (République), της μόνης μορφής διακυβέρνησης που είναι συμβατή με τα δικαιώματα του λαού και την ομαλή και ελεύθερη ανάπτυξη της κοινωνίας.

· Η επέκταση της απόλυτης αυτονομίας της κοινότητας/κομμούνας σε όλες τις περιοχές της Γαλλίας, η εξασφάλιση σε κάθε μια από αυτές της ακεραιότητας των δικαιωμάτων της και για κάθε Γάλλο η πλήρης άσκηση των ικανοτήτων του ως ανθρώπου, πολίτη και εργαζόμενου.

· Η αυτονομία κάθε κοινότητας/κομμούνας θα περιορίζεται μόνο από το δικαίωμα ίσης αυτονομίας όλων των άλλων κοινοτήτων που προσχωρούν στη σύμβαση, η ένωση των οποίων πρέπει να διασφαλίζει την ενότητα της Γαλλίας.

Τα δικαιώματα που ανήκουν σε κάθε κοινότητα/κομμούνα είναι:

· Η ψήφιση του κοινοτικού προϋπολογισμού, των εσόδων και των δαπανών, ο καθορισμός και η κατανομή των φόρων, η διεύθυνση των τοπικών υπηρεσιών, η οργάνωση της δικαιοσύνης, της εσωτερικής αστυνόμευσης και της εκπαίδευσης, η διαχείριση της περιουσίας που ανήκει στην κοινότητα.

· Η επιλογή με εκλογή ή διαγωνισμό, των δικαστών και των κοινοτικών υπαλλήλων όλων των βαθμίδων με λογοδοσία και διαρκές δικαίωμα ελέγχου και ανάκλησης.

· Η απόλυτη εγγύηση της ατομικής ελευθερίας, της ελευθερίας της συνείδησης και της ελευθερίας της εργασίας.

· Η διαρκής συμμετοχή των πολιτών στις κοινοτικές υποθέσεις μέσω της ελεύθερης έκφρασης των ιδεών τους, της ελεύθερης υπεράσπισης των συμφερόντων τους: οι εγγυήσεις αυτών των δραστηριοτήτων παρέχονται από την κάθε κοινότητα/κομμούνα, μόνη υπεύθυνη για την εποπτεία και τη διασφάλιση της ελεύθερης και δίκαιης άσκησης του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και της δημοσιότητας.

· Η οργάνωση και η άμυνα της πόλης από την Εθνοφρουρά^[3], που εκλέγει τους αρχηγούς της και έχει την αποκλειστική επίβλεψη της διατήρησης της τάξης στην πόλη.

Το Παρίσι δεν επιθυμεί τίποτε περισσότερο εν είδει τοπικών εγγυήσεων, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι οι ίδιες αυτές αρχές θα βρουν την υλοποίηση και την εφαρμογή τους στη μεγάλη κεντρική διοίκηση, την αντιπροσωπεία των ομοσπονδιακά ενωμένων κοινοτήτων.

Ωστόσο, χάρη στην αυτονομία και την ελευθερία δράσης του, το Παρίσι διατηρεί το δικαίωμα

– να πραγματοποιήσει στην επικράτειά του και κατά την κρίση του τις διοικητικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις που απαιτεί ο πληθυσμός του, να δημιουργήσει θεσμούς ικανούς να αναπτύξουν και να διαδώσουν την εκπαίδευση, την παραγωγή, την ανταλλαγή και την πίστωση

– να καθολικεύσει την εξουσία και την ιδιοκτησία σύμφωνα με τις ανάγκες της συγκυρίας, τις επιθυμίες των ενδιαφερόμενων και τα δεδομένα που παρέχει η εμπειρία.

Οι εχθροί μας λαθεύουν και εξαπατούν τη χώρα όταν κατηγορούν το Παρίσι ότι θέλει να επιβάλει τη θέλησή του ή την κυριαρχία του στο υπόλοιπο έθνος και ότι διεκδικεί μια δικτατορία που θα απειλούσε την ανεξαρτησία και την κυριαρχία των άλλων κοινοτήτων.

Κάνουν λάθος και εξαπατούν τη χώρα όσοι κατηγορούν το Παρίσι ότι επιδιώκει την καταστροφή της ενότητας της Γαλλίας, που συγκροτήθηκε από την Επανάσταση [του 1789], υπό των πανηγυρισμών των πατέρων μας, που προσήλθαν στη γιορτή της Ομοσπονδίας από όλα τα μέρη της παλιάς Γαλλίας^[4].

Η ενότητα, όπως μας έχει επιβληθεί μέχρι σήμερα από την Αυτοκρατορία, τη μοναρχία και τον κοινοβουλευτισμό, δεν είναι τίποτε άλλο από δεσποτικός, άλογος, αυθαίρετος και δαπανηρός συγκεντρωτισμός.

Η πολιτική ενότητα όπως την επιθυμεί το Παρίσι είναι η εθελοντική ένωση όλων των τοπικών πρωτοβουλιών, η αυθόρμητη και ελεύθερη συνεργασία όλων των ατομικών ενεργειών για έναν κοινό στόχο, την ευημερία, την ελευθερία και την ασφάλεια όλων.

Η κοινοτική/κομμουναλιστική Επανάσταση, που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του λαού στις 18 Μαρτίου, εγκαινιάζει μια νέα εποχή πειραματικής, θετικής, επιστημονικής πολιτικής^[5].

Είναι το τέλος του παλιού κυβερνητικού και εκκλησιαστικού κόσμου, του μιλιταρισμού, του γραφειοκρατικού πνεύματος, της εκμετάλλευσης, της κερδοσκοπίας, των μονοπωλίων, των προνομίων, στα οποία το προλεταριάτο οφείλει την υποδούλωσή του, και η χώρα τις δυστυχίες και τις καταστροφές της.

Ας καθησυχάσουμε αυτήν την αγαπητή και μεγάλη πατρίδα, που εξαπατήθηκε από ψέματα και συκοφαντίες.

Ο αγώνας ανάμεσα στο Παρίσι και τους Βερσαλλιέρους δεν μπορεί να τελειώσει με ψευδείς συμβιβασμούς: η έκβασή του είναι πέρα από κάθε αμφισβήτηση. Η νίκη, που επιδιώκει με ακατάβλητη ενέργεια η Εθνοφρουρά, ανήκει στην Ιδέα και στο Δίκιο.

Απευθύνουμε έκκληση στη Γαλλία!

Την προειδοποιούμε ότι το ένοπλο Παρίσι διαθέτει τόση ηρεμία όσο και γενναιότητα, ότι υποστηρίζει την τάξη με τόση ενέργεια όσο και ενθουσιασμό, ότι θυσιάζεται με τόση λογική όσο και ηρωισμό, ότι έχει πάρει τα όπλα μόνο από αφοσίωση στην ελευθερία και τη δόξα όλων. Ας δώσει η Γαλλία ένα τέλος σε αυτή την αιματηρή σύγκρουση!

Εναπόκειται στη Γαλλία να αφοπλίσει τις Βερσαλλίες εκδηλώνοντας πανηγυρικά την ακατανίκητη βούλησή της.

Την καλούμε να επωφεληθεί από τις κατακτήσεις μας, να δηλώσει την αλληλεγγύη της στις προσπάθειές μας, να γίνει σύμμαχός μας σε αυτόν τον αγώνα που δεν μπορεί παρά να οδηγήσει είτε στον θρίαμβο της κοινοτικής/κομμουναλιστικής ιδέας είτε στην καταστροφή του Παρισιού!

Όσον αφορά εμάς, τους πολίτες του Παρισιού, έχουμε την αποστολή να ολοκληρώσουμε τη σύγχρονη επανάσταση, την ευρύτερη και πιο γόνιμη από όλες εκείνες που φώτισαν την ιστορία.

Έχουμε καθήκον να αγωνιστούμε και να νικήσουμε!

Παρίσι, 19 Απριλίου 1871.

___________________________

Η Παρισινή Κομμούνα – Επίσημη Εφημερίδα (Journal officiel) της 20ης Απριλίου 1871