Εκνευρίστε τις εξουσίες, αρχίστε να σκέπτεστε

Εκνευρίστε τις εξουσίες, αρχίστε να σκέπτεστε

(Ψηφιακός Μεσαίωνας ή Άμεση Δημοκρατία;)

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

claslessdemocracy@gmail.com,

http://www.classlessdemocracy.blogspot.com,

Αφιερώνεται στον εγγονό μου Θησέα-Επίκουρο

«Μέτρο όλων των πραγμάτων είναι ο άνθρωπος»

Πρωταγόρας

Είναι στη φύση του κεφαλαίου, κατά «το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό’, να κανιβαλίζει και να βαμπιρίζει. Αυτή η ιδιότητα του μεγάλου κεφαλαίου να τρώει το μικρό είναι γνωστή από την εποχή του πρώιμου καπιταλισμού και καταγράφτηκε ως δόγμα ‘lese faire laissez passer’ και επί το λαϊκότερον ως ‘ελεύθερος ανταγωνισμός’. Ελεύθερος ανταγωνισμός όμως μεταξύ άνισων μεγεθών κεφαλαίων και υπό διαφορετικές, ευνοϊκές για το μεγάλο και δυσμενείς για το μικρό κεφάλαιο, συνθήκες δεν υπήρξε ποτέ, δεν μπορεί και δεν θα υπάρξει ποτέ και στο μέλλον, πράγμα που οδηγεί στο κεφαλαιοκρατικό σύστημα ολιγοπωλιακής παραγωγής και ακραίας ανισοκατανομής του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου και αποκαλύπτει ότι το δόγμα περί ‘ελεύθερου ανταγωνισμού’ δεν είναι παρά μια ταξική ιδεολογία που εξυπηρετεί αποκλειστικά τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Αυτή η πραγματικότητα έγινε, ακόμα και από την εποχή του λεγόμενου ‘πρώιμου καπιταλισμού’, κατανοητή από το μικρό κεφάλαιο, το οποίο ως πολιτικά αριθμητικά υπέρτερο διεκδίκησε και κατάφερε, συμμαχώντας με τα πλατιά λαϊκά στρώματα των αγροτών και των εργατών, να ανατρέψει το παλιό πολιτικό σύστημα της μοναρχίας και να επιβάλλει το σύστημα της λεγόμενης ‘αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας’ με την ψευδαίσθηση ότι με την υποτιθέμενη ‘λαϊκή κυριαρχία’ θα περιόριζε την αυθαιρεσία του μεγάλου κεφαλαίου και δια της κρατικής εξουσίας θα εξασφάλιζε όρους λειτουργίας της οικονομίας που θα προστάτευε το μικρό κεφάλαιο αφήνοντάς του περιθώρια επιβίωσης, ‘περάσματος’ που θα του επέτρεπαν να γίνει από θύμα θύτης, δηλαδή μεγάλο κεφάλαιο. Αυτές οι ψευδαισθήσεις κατέρρευσαν πολύ γρήγορα, όταν μέσα σε μερικές δεκαετίες το μεγάλο κεφάλαιο μετεξελίχθηκε σε μονοπωλιακό κεφάλαιο, το οποίο με τη σειρά του και σχετικά γρήγορα συσπειρώθηκε, γκρεμίζοντας, με εργαλεία του τους παγκόσμιας εμβέλειας θεσμούς όπως ο ΟΗΕ, ο ΟΠΕ, το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα, το ΝΑΤΟ, οι 1000 αμερικανικές βάσεις στον πλανήτη, οι λογής-λογής μυστικές υπηρεσίες, στοές και λέσχες, οι προδοτικές τοπικές ελίτ, κ.λπ., κ.λπ., κάθε έννοια προστατευτικών εμποδίων, νόμων, συνόρων, εθνικής, πολιτικής, πολιτιστικής και πολιτισμικής υπόστασης και κυριαρχίας, στην οντότητα του νεοφιλελεύθερου παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου, που ως αμερικανισμός αντιμετωπίζει εχθρικά και ως ‘δυνάμεις του κακού’ όχι μόνο την Ρωσία, και την Κίνα, αλλά ακόμα και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η νευρικότητα του αμερικανισμού[1] οφείλεται στο γεγονός ότι πίστεψε πως αρκούσε από μόνη της η κατάρρευση του κρατικού καπιταλισμού ‘σοβιετικού τύπου’ για να επιβάλλει την παγκόσμια ηγεμονία του και όταν ξύπνησε από την ψευδαίσθηση του νεοφιλελεύθερου θριάμβου του, βρήκε μπροστά του τον κρατικό μανιακό καπιταλισμό νεοτσαρικού και νεοκινεζικού τύπου που τον αμφισβητούν ως παγκόσμιο ηγεμόνα. Αυτή η πραγματικότητα ανάγκασε τον αμερικανισμό να μετεξελιχθεί σε Trumpισμό που σημαίνει αποχώρηση των ΕΠΑ από κάθε διεθνή συμφωνία που τις δεσμεύει και επιλογή μοναχικής πορείας των ΕΠΑ προς την παγκόσμια ηγεμονία εναντίον όλων.

Αυτές οι εξελίξεις αποκάλυψαν επίσης ότι κάθε εθνική ή ‘συμμαχική’ οντότητα μεγάλου κεφαλαίου, πέρα από τα ανταγωνιστικά μεγάλα κεφάλαια με τα οποία βρίσκεται σε αλληλοεξοντωτικό ανταγωνισμό, είναι αναγκασμένη να απαλλοτριώσει, να απορροφήσει και στην ανάγκη να καταστρέψει το μικρό και μικρομεσαίο κεφάλαιο, που, ταμπουρωμένο πίσω από αστικοδημοκρατικούς θεσμούς και ιδεολογίες περί ‘ελεύθερου ανταγωνισμού’, στέκεται εμπόδιο στην νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Αυτή η διαδικασία εξολόθρευσης του πολιτικά αφελούς, ανυπεράσπιστου και προδομένου από τα παραδοσιακά συντηρητικά, σοσιαλδημοκρατικά και συστημικά ‘αριστερά’ κόμματα, μικρού κεφαλαίου το οδηγεί απέναντι στην παγκοσμιοποιητική πολιτική του μεγάλου κεφαλαίου σε μια απότομη ακροδεξιά στροφή που καταγράφεται ως μια ραγδαία επανεμφάνιση νεοφασιστικών και νεοναζιστικών μορφωμάτων που πλημυρίζουν το ένα μετά το άλλο τα δυτικά αστικά κοινοβούλια και σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμα λίγες, αλλά προοπτικά είναι πολύ πιθανό, αν οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού δεν ακυρώσουν ριζικά το καπιταλιστικό υπόδειγμα, να αναρριχηθούν σε πολλές αν όχι σε όλες τις κυβερνήσεις των δυτικών χωρών με κατάληξη την Νέα Φασιστική Τάξη Πραγμάτων των ‘από πάνω’ απαλλοτριωτών με την αφελή συγκατάθεση και την βοήθεια των ‘από κάτω’, των απαλλοτριωμένων.

Οι ‘πορτοκαλί επαναστάσεις’ λ. χ., με τα δολάρια της CIA, που τις δυό-τρεις τελευταίες δεκαετίες μετακίνησαν δια πυρός και σιδήρου τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης από το σοβιετικό μπλοκ και την ρωσική επιρροή προς την αντιρωσική στρατηγική ανασυγκρότησης του κεφαλαίου υπό την ηγεμονία του αμερικανισμού, καθώς επίσης και η λεγόμενη ‘αραβική άνοιξη’ που αναδιάταξε τις σχέσεις ισχύος και εξάρτησης των χωρών της αραβικής χερσονήσου και της βόρειας Αφρικής υπέρ της ηγεμονικής στρατηγικής του αμερικανισμού, κατάφεραν να εμποδίσουν τους λαούς αυτών των χωρών να κάνουν ένα βήμα μπροστά από τον ψευδώνυμο ‘υπαρκτό σοσιαλισμό’ προς τον ουμανισμό της άμεσης δημοκρατίας και μ’ αυτό κατάφεραν να πισωγυρίσουν την ιστορία. Στο μεταξύ η καπιταλιστική παρακμή, η οικονομική κρίση και η κοινωνική αποσύνθεση επιτρέπει σε αμφιλεγόμενες και σκοτεινές προσωπικότητες και σε αόρατες πολιτικές δυνάμεις να καβαλήσουν ένα κύμα απροσδιόριστου ευρωσκεπτισμού που προσανατολίζεται εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι εναντίον του καπιταλισμού, με τελικό στόχο την επιστροφή στον ζόφο του 19^ου και στον 20^ου αιώνα, την στιγμή που το ζητούμενο είναι οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού να εισβάλλουν δυναμικά στο πολιτικό προσκήνιο και να οδηγήσουν την ΕΕ πέρα και έξω από τον καπιταλισμό, ενάντια σε κάθε ηγεμονισμό και συνεπώς σε έναν καλύτερο, δημοκρατικότερο και ειρηνικό κόσμο.

Με αυτές τις εμπειρίες οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού των χωρών της Ευρώπης άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι αυτές οι εξελίξεις θα πισωγυρίσουν και την δική τους ιστορία και γι αυτό προσπάθησαν να αντιδράσουν με τα αυθόρμητα κινήματα των χωρών της Νότιας Ευρώπης τα οποία έδωσαν στις πλατείες την έννοια του αρχαιοελληνικού δημόσιου χώρου και ξαναζωντάνεψαν τον δημόσιο διάλογο συντονιζόμενοι με την μακραίωνη διαχρονική στρατηγική τους για κοινωνική ισότητα και άμεση δημοκρατία. Δυστυχώς όμως το σύστημα κατάφερε με κατασκευασμένους ‘ηγέτες του κομματικού σωλήνα’ και των μυστικών υπηρεσιών και με κάποιες ‘πρόθυμες αριστερές πρωτοπορίες’ να ξαναγυρίσει τον κόσμο στους καναπέδες για να υποστούν οι εργαζόμενοι μια σκληρή μακρόχρονη λιτότητα και να υποκύψουν στην ισοπεδωτική απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων αυξάνοντας την ανεργία, διπλασιάζοντας τον χρόνο ημερήσιας εργασίας των επισφαλώς εργαζόμενων και μειώνοντας δραστικά την αμοιβή της εργασίας και το ισχνό κοινωνικό κράτος. Κι όλα αυτά την στιγμή που οι σύγχρονες επιστήμες και τεχνολογίες μπορούν να εξαλείψουν οριστικά την φτώχεια από τον πλανήτη και να εξασφαλίσουν καθολική ευημερία, πραγματική δημοκρατία, κοινωνική ισότητα και οικουμενική ειρήνη με μια-δυό ώρες δημιουργική ατομική εργασία την ημέρα, υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι οι επιστήμες και η τεχνολογία θα περάσουν στον έλεγχο των αυτενεργών δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού και συνεπώς θα πάψουν να είναι εργαλεία υποδούλωσης της ανθρωπότητας στο κεφάλαιο.

Πολλοί οπαδοί, αγράμματοι ή επαγγελματίες πολιτικοί θεράποντες της συντηρητικής ιδεολογίας και της ‘δεξιάς πολιτικής’, αποδίδουν αυτή την αδυναμία των δυνάμεων της άμεσης δημοκρατίας[2] στο υποτιθέμενο γεγονός ότι αυτές συμπεριφέρονται ως ‘όχλος’, ο οποίος ‘από την φύση του’, τάχα, αδυνατεί να αυτοκυβερνηθεί και συνεπώς η ‘μοίρα του’ είναι να τον εξουσιάζουν βασιλείς, σκοταδιστικά και εξουσιαστικά ιερατεία, ‘ηγέτες’, μεσσίες, αρχηγοί κομμάτων, λομπίστες, διάφορες διαπλεκόμενες συμμορίες και παγκόσμιοι ηγεμόνες. Αλλά και οι λεγόμενοι προοδευτικοί, δημοκράτες, ‘αριστεροί’, σοσιαλδημοκράτες, ‘κομμουνιστές’ μέχρι και κάποιοι αναρχικοί αντιμετωπίζουν τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού ως ‘μάζες’ που δεν έχουν τάχα δική τους κοινωνική συνείδηση αντίστοιχη του κοινωνικού τους Είναι και γι αυτό οφείλουν να ακολουθούν ‘φωτισμένους ηγέτες’ και ‘αριστερές’, ‘επαναστατικές πρωτοπορίες’, με αποτέλεσμα αντί να απελευθερώνονται να αλλάζουν απλώς αφεντικά. Την ίδια περίπου αντίληψη για τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού έχει και η συστημική ‘πνευματική ηγεσία’, η αστική ιντελιγκέντσια που με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο σιτίζεται στο πρυτανείο της εξουσίας, η οποία αρνείται να ξεκολλήσει από τον Πλάτωνα που δίδασκε ότι η τυραννία είναι προτιμότερη από την δημοκρατία γιατί στην δημοκρατία τάχα καταλήγουν να κυβερνούν οι δημαγωγοί και αν οι ευγενείς, οι άρχοντες και οι ‘φιλόσοφοι’ θέλουν να μην τους κυβερνάνε χειρότεροί τους, τότε είναι υποχρεωμένοι να κυβερνούν, δηλαδή, να εξουσιάζουν τις κοινωνίες αυτοί οι ίδιοι. Βέβαια ούτε και ο Πλάτωνας δεν όρισε την δημοκρατία με όρους Δήμου, δηλαδή κοινωνίας και γι αυτό δεν κατάφερε, προφανώς γιατί ήταν αντίθετο με τα προσωπικά και τα ταξικά του συμφέροντα, ούτε στην Ιδανική Πολιτεία του να φανταστεί μια κοινωνία χωρίς αφεντικά και δούλους. Η μακρόχρονη, αργόσυρτη και βασανιστική διαδρομή της ανθρωπότητας διαψεύδει καθημερινά τους ιδεολόγους της ανισότητας και τους προφήτες του καπιταλισμού γιατί αποκαλύπτει ότι ‘τα πάντα ρει και ουδέν μένει ως έχει’, ότι ο κόσμος εξελίσσεται και αλλάζει ασταμάτητα, πράγμα που καταγράφεται ως διαρκής προσέγγιση, στη διάσταση του ιστορικού χρόνου βέβαια, του διαχρονικού στρατηγικού στόχου των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού που δεν είναι άλλος από την κατάκτηση της κοινωνικής ισότητας, κατάκτηση που προϋποθέτει την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα παραγωγής και της απάνθρωπης ανισοκατανομής του κοινωνικού πλούτου. Η ιστορία διδάσκει επίσης ότι, όπως καμιά δύναμη και καμιά εξουσία δεν κατάφερε να σταματήσει την πρόοδο της ανθρωπότητας και να διαιωνίσει την βαρβαρότητά της, έτσι και ο παρακμασμένος πια καπιταλισμός δεν είναι και δεν μπορεί να γίνει η μοίρα της.

Η σημερινή παρακμιακή πραγματικότητα, ως αντικειμενική αδυναμία του καπιταλισμού να ανταποκριθεί στις ζωτικές ανάγκες της ανθρωπότητας, η πραγματικότητα των αρχών του 21^ου αιώνα, όπως αυτή ορίζεται τόσο από τις δυνατότητες της σύγχρονης επιστήμης και τεχνολογίας όσο και από τις σύγχρονες ανάγκες του πλανήτη, των τοπικών κοινωνιών και της ανθρωπότητας δεν μπορεί να κρυφτεί κάτω από το χαλί, γιατί, τόσο ως ιστορική εμπειρία και συλλογική μνήμη, όσο και ως επιστημονικά έγκυρη και κοινωνικά χρήσιμη γνώση, διαμορφώνεται σταδιακά σε σύγχρονη οικουμενική ουμανιστική συνείδηση των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού και ολοκληρώνεται ως διαχρονική στρατηγική της κοινωνικής ισότητας. Στους κόλπους αυτής της ιστορικής διεργασίας οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού κατανοούν όλο και περισσότερο ότι η κοινωνική απελευθέρωσή τους προϋποθέτει πρώτα-πρώτα την απελευθέρωσή τους από την άγνοια των όρων συγκρότησης και κίνησης των κοινωνιών και της ιστορίας που τους επιβάλλουν οι σκοταδιστικοί μύθοι και η καπιταλιστική ιδεολογία και αποκρυσταλλώνονται σε δόγματα και ταμπού, σε θεσμούς, δομές και δουλείες που όλα περιστρέφονται γύρω από την λεγόμενη ‘ιερότητα της ατομικής ιδιοκτησίας’[3] και ιδιαίτερα της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα παραγωγής, που εντελώς παράλογα, βίαια, άδικα και καταχρηστικά έχει αναγορευθεί σε ‘δικαίωμα δικαιωμάτων’ πάνω και από το δικαίωμα στην ζωή και στην ελευθερία.

Από τότε που οι κοινωνίες επέτρεψαν σε κάποια από τα μέλη τους ή δεν τα απέτρεψαν από το να αποσπάσουν και να ιδιοποιηθούν μέρος της κοινής κληρονομιάς, από τότε άρχισαν οι οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές, περιφερειακές και εθνικές ανισότητες οι οποίες τελικά παίρνουν την μορφή του θανάσιμου ανταγωνισμού, των κοινωνικών συγκρούσεων, των απάνθρωπων εμφύλιων και των καταστροφικών παγκόσμιων πολέμων που στις μέρες μας καταγράφονται ως καπιταλιστική βαρβαρότητα, ως «ο θάνατός σου η ζωή μου». Αυτή η συγκεκριμένη σύγχρονη πραγματικότητα δεν μπορεί να γίνει κατανοητή και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να ξεπεραστεί με τα πνευματικά και ιδεολογικά εργαλεία του 19^ου και του 20^ου αιώνα και γι αυτό χρειάζεται σύγχρονη συγκεκριμένη ανάλυση από τη σκοπιά των σύγχρονων συμφερόντων των κοινωνιών και της ανθρωπότητας, πράγμα που προϋποθέτει μια κοσμοαντίληψη απαλλαγμένη από ότι χωρίζει τους ανθρώπους, τις κοινωνίες και τα έθνη μεταξύ τους και όλοι γνωρίζουμε ότι αυτά που μας χωρίζουν ως άτομα, κοινωνίες και έθνη είναι πρωταρχικά η ατομική ιδιοκτησία πάνω στα μέσα παραγωγής και διανομής του κοινωνικού πλούτου και εργαλειακά και δευτερευόντως μας χωρίζουν οι κατασκευασμένες, από τις εκάστοτε και κατά τόπους εξουσίες, θρησκείες του μίσους και ταξικές ιδεολογίες του θανάτου.

Υπ’ αυτήν την έννοια και σε συνθήκες καλπάζουσας καπιταλιστικής παρακμής ο αγώνας για έναν καλύτερο κόσμο, αυτόν της κοινωνικής ισότητας, δεν μπορεί να εξαντλείται σε ικεσίες της συνδικαλιστικής, κομματικής και ‘πνευματικής’ ηγεσίας προς το κεφάλαιο και τους πολιτικούς υπαλλήλους του για δημιουργία θέσεων απασχόλησης, για καλύτερες αμοιβές και συνθήκες εργασίας που το κεφάλαιο δεν μπορεί και δεν θέλει να προσφέρει. Ο αγώνας των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού αποκτά ουσία και προοπτική μόνον όταν αποσκοπεί και επικεντρώνεται στο ξεπέρασμα όλων ανεξαίρετα των θρησκειών και στην κατάργηση της μοναδικής και αποκλειστικής αιτίας όλων των ανισοτήτων και των δεινών της ανθρωπότητας, δηλαδή της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα παραγωγής και διανομής του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου. Ο αγώνας των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού δεν ονειρεύεται έναν τάχα καλύτερο καπιταλισμό γιατί ο καπιταλισμός έκλεισε τον ιστορικό του κύκλο και πρέπει να ανατραπεί για να μπορέσουν οι τοπικές κοινωνίες να αναδομηθούν πάνω στην αρχιτεκτονική της κοινωνικής ισότητας και της αταξικής δημοκρατίας σε τοπικό, εθνικό και οικουμενικό επίπεδο. Αυτό όμως σημαίνει ότι αυτός ο αγώνας χαρακτηρίζεται και είναι ως αντίθεση αντικαπιταλιστικός και ως θέση ουμανιστικός. Ο αγώνας των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού δεν μπορεί και δεν πρέπει να πέφτει στην παγίδα ψευτοθεωριών που του επιφυλάσσουν ρόλο αντικειμένου της ιστορίας που συμπεριφέρεται ως επαίτης, γιατί ο ιστορικός ρόλος αυτών των δυνάμεων είναι να αναδειχθούν στο υποκείμενο της ιστορίας που αυτό θα αποκαταστήσει σχέσεις κοινωνικής ισότητας στη Λογική της ανεκπλήρωτης επιταγής για Ισότητα, Ελευθερία, Αδελφοσύνη, συνθήκη ικανή και αναγκαία για την οποία είναι η κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας γενικά και της ατομικής ιδιοκτησίας ειδικότερα πάνω στα μέσα παραγωγής.

Σίγουρα δεν είναι εύκολη υπόθεση να περάσουμε από τον φόβο των ‘θεών’ που αποτελούν κακόγουστα φετίχ της εξουσίας του κεφαλαίου[4], του βίαιου και αδίκου νόμου, από το σύνδρομο της προσωπολατρικής εξουσίας του ‘πατερούλη’ και της αυθεντίας στην αποαποικιοποίηση του μυαλού μας από σκοταδιστικά δόγματα και εξουσιαστικά ιδεολογικά ταμπού που αποσκοπούν στην απενοχοποίηση του συστήματος του κεφαλαίου και της μήτρας του της ατομικής ιδιοκτησίας. Όμως η άλλη επιλογή που μας επιφυλάσσει το κεφάλαιο σε οποιαδήποτε εκδοχή του με την βοήθεια της σύγχρονης εξουσιαστικής τεχνολογίας της υποδούλωσης είναι ο ‘προ των θυρών’ ψηφιακός Μεσαίωνας προγραμματισμένων ρομποτανθρώπων μπροστά στον οποίο θα ωχριά ο περασμένος σκοταδιστικός Μεσαίωνας των χιλίων χρόνων. Όλα αυτά σημαίνουν ότι η καμπάνα δεν χτυπάει μόνο για τους άλλους αλλά και για εμάς και συνεπώς ο καλύτερος κόσμος της κοινωνικής ισότητας και της άμεσης δημοκρατίας δεν είναι υπόθεση των άλλων, αλλά και δική μας.

____________________
 

Πηγή: https://classlessdemocracy.blogspot.com/2018/12/normal-0-21-false-false-false-de-x-none.html,

---

[1] Βλέπε Λάμπος Κώστας, Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της Παρακμής. ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, Αθήνα 2009.

[2] Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Άμεση Δημοκρατία και Αταξική Κοινωνία. Η Μεγάλη Πορεία της ανθρωπότητας προς την Κοινωνική Ισότητα και τον Ουμανισμό, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2012.

[3] Λάμπος Κώστας, Η γέννηση και ο θάνατος της ατομικής ιδιοκτησίας. (Η ατομική ιδιοκτησία ως μήτρα βίας, εξουσίας, ανισότητας, εγκληματικότητας, σκοταδισμού και ανηθικότητας), ΚΟΥΚΚΙΔΑ, Αθήνα 2017.

[4] Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Θεός και Κεφάλαιο. Δοκίμιο για τη σχέση μεταξύ θρησκείας και εξουσίας, ΚΟΥΚΚΙΔΑ, Αθήνα 2015 και 2016.

Υπάρχει και, η άλλη, η δική μας Ελλάδα

Υπάρχει και, η άλλη, η δική μας Ελλάδα

(Εμπειρία από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πάτρας)

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

claslessdemocracy@gmail.com,

http://www.classlessdemocracy.blogspot.com,

Ι. Για τις έννοιες

Κάθε στιγμή, κάθε ώρα και κάθε μέρα συναντούμε έννοιες που φαίνονται ίδιες, ολόιδιες, αλλά αν τις ανοίξεις, αν τις προσέξεις κι αν τις αναλύσεις είναι μεταξύ τους τόσο διαφορετικές. Όπως υπάρχουν και έννοιες που άλλο εννοούν και άλλο σημαίνουν. Λόγου χάρη η έννοια Ελλάδα ντύνει τόπους, χρόνους, καταστάσεις και ανθρώπους που δεν έχουν τίποτα και κανένα ουσιαστικό κοινό μεταξύ τους και μάλιστα σε βαθμό που η πραγματικότητα θολώνει τόσο που νομίζεις ότι πρόκειται για πολλές και τόσο διαφορετικές μεταξύ τους Ελλάδες που τελικά δεν μπορείς να ξεχωρίσεις ποια είναι η γνήσια, η δική σου Ελλάδα.

Τα ελληνικά, και όχι μόνο, μέσα μαζικής ενημέρωσης αποτελούν εικόνα μιας Ελλάδας όταν μας βομβαρδίσουν ακατάπαυστα, εικοσιτέσσερις ώρες την ημέρα και τριακόσιες εξήντα πέντε μέρες τον χρόνο, με πληροφορίες που κατά κανόνα αναφέρονται στο ψέμα, στο αίμα και στο σπέρμα. Πληροφορίες που παρουσιάζουν τον άνθρωπο ως ένα εγωιστικό και αιμοβόρο θηρίο, υπεύθυνο για την κατάντια της ανθρωπότητας και την καταστροφή της ίδιας της βιόσφαιράς του, για να κρύψουν τις ευθύνες του καπιταλιστικού συστήματος που συνειδητά και συστηματικά αποβλακώνει, σκοτώνει και καταστρέφει για να μεγαλώσουν τα κέρδη του Κεφαλαίου. Κάθε μέρα μας ‘ενημερώνουν’, με κάθε λεπτομέρεια, τι είπε και τι έκανε ο Τραμπ, πόσοι λευκοί αμερικανοί σκότωσαν πόσους αφροαμερικανούς και πόσοι ‘ελεύθεροι’ και σαλεμένοι κουμπουροφόροι σκότωσαν πόσα παιδιά μέσα στις σχολικές αίθουσές τους. Κάθε Κυριακή γινόμαστε μάρτυρες των ‘κατορθωμάτων’ των χουλιγκάνων, όπως και κάθε Παρασκευή βράδυ γεμίζει η οθόνη των τηλεοράσεών μας από την ‘επανάσταση’ κάποιων γνωστών-αγνώστων κουκουλοφόρων, χωρίς ωστόσο κανένας να μας εξηγεί ποιος συγκροτεί, συντηρεί και για ποιους λόγους καλύπτει αυτούς τους επιχειρηματικούς/κομματικούς στρατούς που με τη σειρά τους δουλεύουν για τα μικρά και τα μεγάλα αφεντικά τους. Όμως για να μην είμαστε άδικοι, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι γινόμαστε έντυπα, ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά κοινωνοί και, μέχρι βαριάς ζαλάδας και πλύσης εγκεφάλου, ‘θετικών’ ειδήσεων, όπως λ. χ. πόσα γκόλ έβαλε ο χρυσοπόδαρος Βαζέχα, ο κρυοκέφαλος Μέσι και λοιποί όμοιοί τους. Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις επιτρέπουν σ’ εμάς τους ίδιους, στο κοινό, να αποφασίζουμε ‘δημοκρατικά’, με την ηλεκτρονική ψήφο μας ποιος μένει και ποιος φεύγει από κάποιο μακρινό ‘παιχνίδι’ επιβίωσης για να ξεχάσουμε το γεγονός ότι κάποιοι από εμάς τους ίδιους, άνθρωποι της διπλανής πόρτας, βάζουμε τέρμα στη ζωή μας εξαιτίας των εδώ δυσκολιών επιβίωσης. Μαθαίνουμε επίσης μέσα από εντυπωσιακά ρεπορτάζ ότι το ‘Τζακ-πότ’ της τελευταίας κλήρωσης έπεσε σε κάποια φτωχή οικογένεια, που σημαίνει ότι για την κατάντια μας δεν φταίει κανένας άλλος, αλλά εμείς οι ίδιοι που ‘δεν κυνηγάμε την τύχη μας’. Έτσι οι νέοι μας δεν χρειάζεται να μορφωθούν και οι φτωχοί δεν χρειάζεται να αγωνιστούν για να καλυτερεύσουν τη ζωή τους, αλλά να συμμετέχουν στον κρατικό τζόγο.

Ότι υπάρχει και μια άλλη Ελλάδα που την αποτελούν πολλοί νέοι μας, ακόμα και παιδιά Δημοτικών Σχολείων, Γυμνασίων, Λυκείων, ΤΕΙ και πανεπιστημίων σαρώνουν πρώτα βραβεία σε διάφορους διεθνείς διαγωνισμούς στα Μαθηματικά, στην Βιολογία, στη Φυσική, στις εφευρέσεις κ.λπ., κ.λπ., ότι Έλληνες επιστήμονες που αναγκάζονται κατά εκατοντάδες χιλιάδες να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό κατακτούν τις κορυφές των επιστημών και ότι πολλοί νέοι στο εσωτερικό ανοίγουν, κάτω από εχθρικές συνθήκες, νέους ελπιδοφόρους ορίζοντες σε πολλούς τομείς της επιστήμης, της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού φαίνεται να μην αποτελεί είδηση για τα κυβερνητικά και τα εργολαβικά ΜΜΕ. Λες και κάποιος επιδιώκει να περιπέσουμε όλοι οι Έλληνες σε βαριά κατάθλιψη, σε παραίτηση και σε υποταγή για να είμαστε προβλέψιμοι και πολιτικά διαχειρίσημοι.

Είναι προφανές ότι όλα αυτά τα αντιφατικά και παράξενα δεν είναι τυχαία, αλλά αποτελούν σκόπιμη λειτουργία συγκεκριμένων θεσμών, δομών και δυνάμεων που καθορίζουν το είδος και την ποιότητα της κοινωνικής μας συμβίωσης, τον χαρακτήρα της Ελλάδας μας. Έτσι το ερώτημα που αβίαστα προβάλλει είναι ποιας Ελλάδας;

Υπάρχει η Ελλάδα του Κεφαλαίου, δηλαδή του πλιατσικοκαπιταλισμού, ως προμετωπίδα των σκοταδιστικών και εξουσιαστικών ιερατείων που διαπλέκονται με τους οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά ισχυρούς ηγεμόνες της περιοχής, της Ευρώπης και του πλανήτη, που χτίζουν την Νέα Παγκόσμια Φασιστική Τάξη Πραγμάτων μέσω της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης του Κεφαλαίου που αποσκοπεί στην διαιώνιση της υποταγής των ανθρώπων, των κοινωνιών και της εργαζόμενης ανθρωπότητας γενικά στις επιλογές του σκληρού πυρήνα του Κεφαλαίου με εκφραστή του, για την τρέχουσα ιστορική περίοδο, τον αμερικανισμό[1]. Με αυτήν την έννοια το Κεφάλαιο δεν είναι κτίρια, μηχανές, χρήματα, εμπορεύματα και διάφορες άλλες υλικές και άυλες αξίες, αλλά το δικαίωμα των λίγων να εξουσιάζουν τους πολλούς, πράγμα που προκύπτει από το δικαίωμα των δικαιωμάτων πάνω από το οποίο δεν υπάρχει άλλο δικαίωμα, ούτε αυτό της ζωής και της ελευθερίας, δηλαδή προκύπτει από το δικαίωμα της ατομικής ιδιοκτησίας[2] κύρια πάνω στη γη και στα άλλα μέσα παραγωγής. Ιστορικά το δικαίωμα της ατομικής ιδιοκτησίας κατοχυρώθηκε με την λεγόμενη Σεισάχθεια του Σόλωνα, (592-591 παλιάς χρονολόγησης), με την βίαιη απόσπαση μέρους του κοινού εδάφους για ίδιο λογαριασμό ατόμων που αποσπάστηκαν από την υπόλοιπη κοινωνία και για να διατηρήσουν την ‘ιδιοκτησία’ τους στράφηκαν ως ομάδα, κάστα ή ως κοινωνική τάξη με άδικους νόμους και σκοταδιστικούς μύθους, με εξουσιαστική παιδεία και παραπληροφόρηση, με κατασταλτική βία και κατακτητικούς, απάνθρωπους και καταστροφικούς πολέμους ενάντια στην ίδια την κοινωνία τους. Πυρήνας της φιλοσοφίας των εξουσιαστών είναι η με κάθε μέσο και τρόπο απόκτηση, συσσώρευση  και διατήρηση ατομικού πλούτου σε βάρος της εργαζόμενης κοινωνίας.

Υπάρχει επίσης και η Ελλάδα των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού που με υπομονή και επιμονή πορεύονται συνεργαζόμενες, αλληλοτροφοδοτούμενες και αγωνιζόμενες με διαχρονικό στρατηγικό στόχο την κατάργηση των ανισοτήτων, την αμεσοδημοκρατική συγκρότηση των επιμέρους κοινωνιών και την οικουμενική ειρηνική συμβίωση όλων των λαών του πλανήτη. Πυρήνας της φιλοσοφίας τους είναι το αξίωμα ότι όλοι οι άνθρωποι που, ως άτομα είναι μεταξύ τους διαφορετικοί, αλλά ως μέλη μιας κοινωνίας είναι μεταξύ τους ίσοι και συνεπώς ο άνθρωπος ήταν πάντα και συνεχίζει ρητά να είναι και μετά τον Πρωταγόρα το μοναδικό και αναντικατάστατο μέτρο όλων των πραγμάτων.

ΙΙ. Η πράξη

Σε συνθήκες καπιταλισμού που σημαίνει σε συνθήκες ακραίων οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων, μέχρι του βαθμού που το 1% εξουσιάζει, εκμεταλλεύεται και καταπιέζει το 99% των κατοίκων του πλανήτη, οι παραπάνω άκρως αντίθετες πολιτικές φιλοσοφίες και πρακτικές συνυπάρχουν και συγκρούονται, η μεν του Κεφαλαίου για την απόλυτη επικράτησή τους επί της εργαζόμενης ανθρωπότητας, η δε των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού για την απελευθέρωσή τους από το αντικοινωνικό, εγωιστικό και καταστροφικό Κεφάλαιο. Χονδρικά αυτή η σχέση αντιπαλότητας μεταξύ αυτών των δυό φιλοσοφιών, στρατηγικών και πρακτικών κοινωνικής συμβίωσης διατρέχει ολόκληρη την ανθρωπότητα και συνεπώς απαντάται σε κάθε κοινωνία μέχρι και το τελευταίο κύτταρό της.

ΙΙΙ. Το παράδειγμα

Ας πάρουμε για παράδειγμα το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών που βρίσκεται στο Ρίο. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα νοσοκομεία της χώρας, δυναμικότητας 800 κλινών, που προσφέρει ιατρική φροντίδα και υπηρεσίες υγείας σε χιλιάδες πολίτες όχι μόνο της Δυτικής Ελλάδας αλλά και σε ασθενείς από όλα τα μέρη της Ελλάδας.

Κτίστηκε το 1988 με εθνικούς και κοινοτικούς πόρους στα πλαίσια της πολιτικής ολοκλήρωσης του Εθνικού Συστήματος Υγείας και στις εγκαταστάσεις του, που εκτείνονται σε 75 στρέμματα, αναπτύσσονται κλινικές και εξωτερικά ιατρεία όλων των ειδικοτήτων, πλήρως εξοπλισμένα με μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας. Μοναδική παραφωνία σε όλη την εξωτερική εικόνα αυτού του εξαιρετικού νοσοκομείου, και δεν είναι το μοναδικό, αποτελεί το γεγονός ότι το αφιέρωσαν στην «Παναγία Βοήθεια», προφανώς, υπό την πίεση του σκοταδιστικού ιερατείου, για να κλέβει δόξα από την επιστήμη που κάνει πραγματικά θαύματα, να παραπλανά τους πονεμένους ασθενείς και να γεμίζουν το παγκάρι που βρίσκεται ανοιχτό στην εκκλησία που έχτισαν μέσα στον περίβολο του νοσοκομείου, λες και χάθηκαν κορυφαίοι Έλληνες γιατροί που θα κοσμούσαν με το όνομά τους το νοσοκομείο. Αν και κανένας μας δεν επέλεξε την θρησκευτική του πίστη, εντούτοις ο καθένας μας έχει το δικαίωμα να πιστεύει ότι θέλει. Κανένας όμως δεν έχει το δικαίωμα να ασκεί αγυρτεία και να κάνει την αυστηρά προσωπική θρησκευτική πίστη των άλλων επιχείρηση και επάγγελμα που καλλιεργεί στο ‘ποίμνιο’ ψευδαισθήσεις[3].

Το σημαντικότερο όλων όμως είναι ότι τόσο το ιατρικό, όσο και το νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό του κινούνται, στην αποφασιστική τους πλειοψηφία, στα ανώτερα διεθνή στάνταρ προσφοράς υπηρεσιών υγείας, παρά και τις συχνές ελλείψεις σε προσωπικό, φάρμακα και αναλώσιμα και κόντρα στα εμπόδια που βάζουν τα ανομολόγητα συμφέροντα. Συμφέροντα που στις συνθήκες του ελληνικού πλιατσικοκαπιταλισμού εκφράζονται ποικιλότροπα και σε όλο το φάσμα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, του τομέα της Δημόσιας Υγείας μη εξαιρουμένου:

·                   Μέσω της λεγόμενης ‘ελεύθερης αγοράς’ που εμπορευματοποιεί ολόκληρο το σύστημα της δημόσιας υγείας και ιδιαίτερα της αγοράς φαρμάκων, της ιατρικής τεχνολογίας, της τροφοδοσίας και του εξοπλισμού των νοσοκομείων, η οποία μέσω των οργανωμένων ομάδων πίεσης σε επίπεδο κοινοβουλίου, υπουργείων, νοσοκομείων, αλλά και κάποιων ‘πρόθυμων’ μεγαλογιατρών ξεκοκαλίζει με τη μέθοδο του ‘λαδώματος’ και της υπερτιμολόγησης τους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων σε βάρος της παρεχόμενης ποιότητας και της ποσότητας της δημόσιας υγείας.

·                   Μέσω σκοταδιστικών, οικονομικών και εξουσιαστικών κύκλων σε επίπεδα ελληνικών κυβερνήσεων που υποχρηματοδοτούν τα δημόσια νοσοκομεία της χώρας με σκοπό και στόχο να τα υποβαθμίσουν κι έτσι να στρέψουν την κοινωνία προς τα ιδιωτικά νοσοκομεία, υποθηκεύουν δημόσιες περιουσίες στο λεγόμενο υπερταμείο για το υποτιμημένο ξεπούλημά τους, την λεγόμενη ιδιωτικοποίησή της, σε ξένους ‘επενδυτές’, σύμφωνα με τις επιταγές της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και της λεγόμενης ‘φιλελεύθερης συναίνεσης’ που προλεταριοποιεί το 99% της κοινωνίας/ανθρωπότητας.

·                   Μέσω Διοικήσεων, το συχνά επεισοδιακό ανεβοκατέβασμα των οποίων αποκαλύπτει το αβυσσαλέο βάθος των αντιθέσεων και συγκρούσεων που αποσκοπούν στον έλεγχο ροής των κρατικών πιστώσεων των νοσοκομείων και στην εξυπηρέτηση κομματικών/πελατειακών σκοπιμοτήτων.

·                   Μέσω οργανωμένων, όπως συχνά πληροφορούμαστε από τα ΜΜΕ, από συλλογικά όργανα ιατρών αλλά και από δικαστικές αποφάσεις, κύκλων κάποιων, ευτυχώς λίγων, επίορκων μεγαλογιατρών που διαπλεκόμενοι καταφέρνουν να αποσπούν κονδύλια από τα κρατικά ταμεία ή από μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες για ‘έρευνα’ που παρακάμπτει την επιστημονική δεοντολογία και καταλήγει σε συνηγορία, σε ενέργειες διαφήμισης και κατευθυνόμενης συνταγογράφησης συγκεκριμένων φαρμάκων συγκεκριμένης εταιρίας σε βάρος ανταγωνιστριών φαρμακοβιομηχανιών.

·                   Μέσω κάποιων μεμονωμένων γιατρών που πέρα από κάθε επαγγελματική δεοντολογία και ηθική εκμεταλλεύονται την δυσχερή θέση κάποιων ασθενών και αποσπούν σε ‘φακελάκι’ μικρά ή και μεγάλα ποσά ως αντάλλαγμα για τις υπηρεσίες τους, για τις οποίες προφανώς πληρώνονται από το κράτος. Στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών φαίνεται ότι οι ίδιοι οι γιατροί υπερασπιζόμενοι το επιστημονικό τους κύρος, την ηθική τους υπόσταση και την αξιοπρέπειά τους έχουν αποκλείσει αυτήν την παθογένεια, αν και αυτό το πρόβλημα οφείλει η Πολιτεία να το αντιμετωπίσει δραστικά με την οριστική αφαίρεση άδειας άσκησης ιατρικού επαγγέλματος σε όποιος γιατρό τολμήσει να εκμεταλλευτεί την δυσχερή θέση ασθενούς και να του αποσπάσει χρήματα για τις υπηρεσίες που είναι υποχρεωμένος να του προσφέρει.

IV. Χειρουργείο Συμφωνική Ορχήστρα

Μια από τις πολλές κλινικές που αποτελούν το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πάτρας είναι η Ορθοπεδική Κλινική, η φήμη της οποίας ξεπερνά τα εθνικά μας σύνορα για το επιστημονικά άρτια εκπαιδευμένο ιατρικό και για το απόλυτα αφοσιωμένο στο έργο του νοσηλευτικό προσωπικό και συνεπώς για την ποιότητα και την ποσότητα των προσφερομένων υπηρεσιών της. Γνώριζα τα καλύτερα γι αυτήν την κλινική από τότε που ήταν διευθυντής της ο φίλος μου από το (Δυτικό) Βερολίνο, διαπρεπής ορθοπεδικός καθηγητής και υποδιευθυντής στην αντίστοιχη πανεπιστημιακή κλινική του Βερολίνου, ο Ηλίας Λαμπίρης, ο οποίος δίδαξε όπου κι αν πέρασε ήθος, επιστήμη και ανθρωπισμό. Σήμερα διευθύνεται από έναν σεμνό, καλοσυνάτο και αξιοπρεπή άνθρωπο, τον ολοκληρωμένο επιστήμονα και τον αριστοτέχνη χειρουργό καθηγητή Παναγιώτη Μέγα.

Όταν χρειάστηκε να υποβληθώ σε ολική αρθροπλαστική και στα δυό ισχία μου απευθύνθηκα σ’ αυτήν την κλινική και προγραμματίστηκα για το χειρουργείο του αριστερού ισχίου και στη συνέχεια μετά από αρκετούς μήνες και του δεξιού. Μέσα στο χειρουργείο συνειδητοποίησα για μια ακόμα φορά ότι υπάρχει και, η άλλη, η δική μας Ελλάδα. Ολόκληρη η ομάδα, δεκαπέντε με είκοσι άτομα, μέσα στην οποία οι γιατροί/χειρούργοι, ούτε και ο Διευθυντής της Κλινικής, ο Παναγιώτης Μέγας που με χειρούργησε, δεν ξεχώριζαν από το νοσηλευτικό και το βοηθητικό προσωπικό, όπου όλοι μαζί, άνδρες και γυναίκες, και ο καθένας χωριστά πρόσθετε, ως μέλος μιας καλογυμνασμένης και ομογενοποιημένης Ορχήστρας, με απόλυτο σεβασμό στον άνθρωπο ασθενή, τη δική του Νότα, για να νοιώσει ο ασθενής οικεία, εμπιστοσύνη και σιγουριά για να πάνε όλα καλά και να βγει υγιής για να ξεκινήσουν την ίδια διαδικασία για δυό-τρεις ακόμα ασθενείς την ίδια ημέρα και κάθε μέρα. Ο επαγγελματισμός, η ευγένεια, η αρχοντιά και η ανθρωπιά, όλου του προσωπικού κάνουν, παρά τα προβλήματα του καθενός ξεχωριστά και όλων μαζί εξαιτίας της παραλυτικής οικονομικής κρίσης, τον ασθενή να νοιώθει ασφάλεια και ευγνωμοσύνη, αλλά και να κατανοεί το μεγαλείο του Εθνικού Συστήματος Υγείας που καταφέρνει να στέκεται ακόμα στα πόδια του παρά τις παγίδες που του στήνουν οι έμποροι και οι λαθρέμποροι της Δημόσιας Υγείας

V. Ένας καλύτερος κόσμος είναι αναγκαίος και εφικτός

Οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού παλεύουν διαχρονικά για μια τέτοια μορφή οργάνωσης της κοινωνίας με μοντέλο την Ορχήστρα, στα πλαίσια της οποίας όλοι εργάζονται για τον ίδιο κοινό σκοπό, για την επίτευξη μέσω του ‘μέτρον άριστον’ της αρμονίας, της καθολικής ευημερίας και της πανανθρώπινης ευτυχίας.

Για να φτάσουμε σ’ αυτή την κατάκτηση χρειάστηκαν κόποι, αγώνες και θυσίες κι έχουμε όλοι χρέος να διαφυλάξουμε και να διευρύνουμε αυτές τις κατακτήσεις για τις επόμενες γενιές. Ιδιαίτερα σήμερα που στην περιοχή μας συσσωρεύονται τοξικά κομματικά και εθνικιστικά μίση, θρησκευτικοί φανατισμοί, θανάσιμα συγκρουόμενα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα και τεράστιοι όγκοι όπλων μαζικής καταστροφής και η χώρα μας δοκιμάζεται και απειλείται από ‘φίλους’ και εχθρούς με αχρείαστες περιπέτειες, οφείλουμε όλοι να εργαστούμε και μεθοδικά να συνεργαστούμε για την έξοδό μας από την καπιταλιστική βαρβαρότητα. Οι επιστήμες και η τεχνολογία, διαχρονικό δημιούργημα των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, καθιστούν σήμερα, στον 21^ο αιώνα έναν καλύτερο κόσμο εφικτό και αναγκαίο, φτάνει να τις απαλλάξουμε από τον ασφυκτικό έλεγχο του Κεφαλαίου.

Ας καταλάβουμε επιτέλους ότι η σωτηρία της ανθρωπότητας περνάει αναγκαστικά μέσα από την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας, της θρησκευτικής πανούκλας και του καπιταλισμού, για να καταλήξει στην άμεση δημοκρατία με περιεχόμενο την αταξική κοινωνία και οδηγό της έναν οικουμενικό ουμανιστικό πολιτισμό.

Περιθώρια για άλλες ψευδαισθήσεις δεν υπάρχουν.

---

[1] Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Αμερικανισμός και παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της Παρακμής, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ, Αθήνα 2009.

[2]  Λάμπος Κώστας, Η γέννηση και ο θάνατος της ατομικής ιδιοκτησίας. Η ατομική ιδιοκτησία ως μήτρα βίας, εξουσίας, ανισότητας, εγκληματικότητας, σκοταδισμού και ανηθικότητας, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΥΚΚΙΔΑ, Αθήνα 2017.

[3] Βλέπε αναλυτικά, Λάμπος Κώστας, Θεός και Κεφάλαιο. Δοκίμιο για τη σχέση μεταξύ θρησκείας και Εξουσίας, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΥΚΚΙΔΑ, Αθήνα 2015.